Rota spreekt op een historisch monument over de koude ontvangst van Molokan: hoop op excuses van het ministerie van Binnenlandse Zaken

De speciale ceremonie vindt plaats bij Lloyd’Kid in Rotterdam. Daar trok het merendeel van de 12.500 Molukse militairen van Koninklijk Nederlands-Indië (KNIL) en hun gezinnen in 1951 op Nederlands grondgebied. Acht van de twaalf transporten kwamen aan in Rotterdam en vier in Amsterdam.

Tijdens de dekolonisatieoorlog vochten de Molukken voor Nederland tegen Indonesië. Na de onafhankelijkheid van Indonesië kwamen ze in een moeilijke situatie terecht. Daarom zijn ze tijdelijk naar Nederland overgebracht. De Molukkers zaten jarenlang opgesloten in kazernekampen, waaronder de voormalige concentratiekampen Westerbork en Vught.

Bij hun aankomst werden de KNIL-leden op staande voet ontslagen uit het leger. Het KNIL werd opgeheven omdat Nederland Indonesië verliet, waardoor de Molukkers tussen twee stoelen vielen. Ze mochten niet demobiliseren op de Molukken, omdat Indonesië bang was voor een opstand. En Nederland wilde het leger niet inhuren omdat het verblijf tijdelijk zou zijn, maar ongetwijfeld ook om Indonesië niet te beledigen.

Deze scheiding was een psychologische breuk in de betrekkingen tussen Nederland en de Molukken en leidde uiteindelijk tot de gijzeling in de jaren zeventig.

“Het was een verschrikkelijke belediging en verraad”, zegt Natalie Toisota, de initiatiefnemer van de viering. “Ze slikten hun verdriet en woede in, maar de Molokan-gemeenschap is een broeinest geworden.”

Bij de vele Molukken ging het wantrouwen jegens de Nederlandse staat nooit weg, evenals de woede en pijn over de scheiding. Volgens Toysota zou de aanstaande viering het startpunt moeten zijn voor de vernieuwing van de obligaties.

Het hebben van een wortel is cruciaal. Eerder dit jaar riepen ruim honderd burgemeesters de minister-president in een open brief op om te erkennen “dat de wijze van opvang en ontvangst destijds niet bij Nederland paste en dat dit tot op de dag van vandaag diepe sporen heeft nagelaten”.

“Ik hoop dat Rutte in zijn toespraak recht zal doen aan een Molukse gemeenschap die zich in de steek gelaten voelde”, zegt Toisuta: “Ik hoop dat hij zijn excuses aanbiedt en toegeeft dat onze ouders niet zijn ontvangen zoals ze destijds hadden moeten zijn. Ontvangen.”

Fouten uit het verleden kunnen niet worden hersteld. Wat wel mogelijk is, is de herontvangst van Molokan. Als symbool van “hernieuwde toegang” zal tijdens de viering een bijzonder schip de haven van Rotterdam binnenvaren.

Niet ongeïdentificeerd, maar begeleid door boten van de havendiensten en de politie. En niet met de ouders, grootouders en grootmoeders die toen op het schip waren – velen van hen zijn nu dood – maar met hun kleinkinderen.

“Door de veerkracht van de Molokan-gemeenschap te demonstreren”, zegt Toisuta. “Ondanks de vele teleurstellingen zijn de jongere generaties de rijke vruchten die sinds de komst van die tijd zijn opgekomen, waar de eerste generatie Molukken trots op zal zijn.”

Op het dok zullen de Molukkers niet welkom zijn met winterse sneeuwbuien. Nu zullen de warme woorden van Rutte, burgemeester van Rotterdam Aboutaleb en Frank van Sprang (inspecteur-generaal van de krijgsmacht) worden gehoord en zal een bataljon Nederlandse militairen salueren.

Mobiele tentoonstelling in zes zeecontainers Het vertelt de geschiedenis van de Molukken in gevaar. De tentoonstelling is vanaf 11 september voor het eerst te zien op Moordrecht.

Burgemeesters moesten de twee dagen voorafgaand aan de viering alle namen van Molukse passagiers uit 1951 voorlezen. “Mijn vader, die als kind met een schip naar Nederland kwam, moest bijna huilen toen hij hoorde van het jubileum”, zegt Toisuta.

Wat er mis is gegaan met de eerste generatie is gecorrigeerd. Er is geen groter talent dan het erkennen van het lijden van de Molukse eilanden. Ook voor de huidige generatie is dit van waarde. We moeten buiten de grenzen van leven en dood denken. Als land ,,Je moet soms je hoofd buigen voor de geschiedenis. Dat is helend voor de Molukse gemeenschap, maar ook voor de Nederlanders.”

www.reizendetentoonstelling.nl

Bekijk onze nieuwsvideo’s in de onderstaande playlist: